İstanbul Kapalıçarşı civarındaki hanlarda alafranga mıhlayıcılık yapan ustaların sayısının oldukça fazla olmasına rağmen alaturka mıhlayıcılıkla uğraşan ustaların sayısı onu geçmez. Çünkü alaturka mücevherata, daha fazla emek ve zaman gerektirdiğinden pek rağbet edilmemekte, bu nedenle alaturka mücevherat üzerinde çalışan ustaların sayısı giderek azalmaktadır.
Alaturka mıhlama atölyesinde bulunan malzeme ve takımlar ;
Ağaçtan yapılmış bir tezgah ve ustanın kucağına gelecek şekilde tezgaha monte edilmiş deriden bir önlük
Çelik kalemleri: boşaltma kalemi, engela kalemi, çıpla kalemi, güverse basacağı kalemi, tırtır ve dürtme kalemleri
Martela: bir nevi çekiç.
Acene; çelik zımba.
Gıratar teli:semsiye telinden yapılma bir alet.
İsteka: elması yuvasına koymaya yarayan balmumu ve kömürtozundan elde edilen bir nevi mum.
Şimşir ve demir mengeneler, sabit demir mengene,
Bileytaşı, zımpara, zımpara taşı, zımpara taşı çarkı.
Parlak kağıdı; zımpara kağıdının en incesi.
Pevla; reçineden yapılma mum.
Rokela; ağaçtan yapılan, on beş santim boyunda, avuç içinde sıkıca tutulabilecek kalınlıkta bir alet.
- Çift: cımbız.
- Foya kağıdı; ayna zarı gibi parlak bir kağıttır ve elmasa parlaklık kazandırmak için taşın yuvaya mıhlanması sırasında elmasın altına konur. Foya eskiden has gümüşten yapılır ve renkli taşların altına konulurdu. Elmas yüzük kullanan birinin taşın su ile temas etmemesi-ne dikkat etmesi gerekir. Çünkü foyaya su kaçması halinde foya matlaşır ve elmas taş parlak görünümünü kaybeder. Bu durumda yüzüğün foyasının değişmesi gerekir. Halk dilindeki “Foyası meydana çıktı” deyimi de burada gelmektedir.
- Çakma; kalaydan yapılan bu malzeme büyük taşlara parlaklık kazandırmak için kullanılır. Çok parlak görünümlü olan çakma, içi boş bir yarım küreyi andırır ve elmas taş gibi kesimleri vardır. Elması çakmanın üzerine yerleştirmek beceri isteyen bir iştir. Çünkü elmasın kesimleriyle, çakmanın kesimlerinin taşa en fazla parlaklık verecek şekilde üst üste konulması gerekir. Ufak bir dikkatsizlik taşın daha iyi parlamasını engelleyebilir.
News
